اسپات تست (Spot test):

اصطلاح «آزمایش نقطه‌ای» آزمایشی برای شناسایی یک عنصر یا ترکیب در مقیاس میکروگرم یا کمتر با استفاده از یک معرف که یک تغییر رنگ مشخص یا رسوب ایجاد می کند. آزمایش ‌های نقطه‌ای بر اساس واکنش‌ های شیمیایی است که منجر به تولید محصول متمایز (عموماً رنگی) می‌ شود، که به صورت لکه‌ای روی کاغذ سفید یا روی سطوح آزمایش قابل مشاهده است (1 و2).

در اینجا با تهیه محلول کلرید قلع می توانید بسیاری از فلزات را به کمک تغییر رنگ به آسانی تشخیص دهید.

محلولی از کلرید قلع به نام Purple of Cassius" " یا محلول تست طلا، برای قرن ها توسط کاوشگران طلا برای آزمایش وجود طلا مورد استفاده قرار گرفته است.

در معادن برای پی بردن به میزان غنی بودن سنگ معدن از طلا، از تغییر رنگ محلول تست طلا استفاده می شد. به این ترتیب که تغییر رنگ می تواند از صورتی روشن تا بنفش تیره متغیر باشد. هر چه رنگ تیره تر و به سمت بنفش باشد، سنگ معدن طلا غنی تر است. در این مقاله روش تهیه محلول کلرید قلع ارائه شده است.

ساخت محلول کلرید قلع آسان است و حداکثر زمان نگهداری این محلول 3-4 هفته گزارش شده است (3) بنابراین بهتر است برای تست هر بار محلول تازه آن را تهیه کنید.

مواد و تجهیزات لازم برای تهیه محلول کلرید قلع:

کلرید قلع

فلز قلع خالص

قطره چکان

بشر 30 سی سی

اسید هیدروکلریک غلیظ

آب مقطر

محلول آزمایش را طبق دستورالعمل ارائه شده آماده کنید.

نحوه ساخت محلول تست طلا

1.6 گرم از کریستال های کلرید قلع را در بشر ریخته، حدود 0.8 گرم فلز قلع به آن اضافه کنید و ¾ بشر را از آب مقطر پر کنید. سپس حدود 20 تا 30 قطره اسید کلریدریک، به بشر اضافه کنید. محلول یک مایع شیری رنگ می باشد که آماده استفاده است. فلز قلع بسیار آهسته حل می شود و باعث می شود محلول در شرایط پایداری بماند.

محلول تست کلرید قلع با طلا

مقداری از محلول فلزی ناشناخته خود را روی دستمال کاغذی بریزید. سپس یک قطره از محلول کلرید قلع تازه تهیه شده به آن اضافه کنید. پس از چند لحظه چند قطره دیگر از محلول تست اضافه کنید. به اولین رنگ تیره، بنفش تیره یا سیاه توجه کنید. این ویژگی طلاست. حساسیت این تست بسیار بالاست و در غلظت های بسیار کم طلا رنگ نمونه به ارغوانی تبدیل می شود (4).

محلول تست کلرید قلع با پلاتین

مقداری از محلول فلزی ناشناخته خود را روی دستمال کاغذی بریزید. سپس یک قطره از محلول کلرید قلع تازه تهیه شده به آن اضافه کنید. رنگ زرد کم رنگ نشان دهنده محلول با مقادیر کم پلاتین است. چند قطره دیگر از محلول تست اضافه کنید. رنگ زرد یا قهوه ای تیره نشان دهنده محلول غلیظ تر پلاتین است و محلول بسیار غلیظ پلاتین رنگ سیاه را تشکیل می دهد (4).

محلول تست کلرید قلع با پالادیوم

این تغییر رنگ حتی جالب تر از بقیه است. هنگامی که یک قطره از محلول تست با محلول فلزی شما مخلوط می شود، رنگ زرد عمیقی را مشاهده می کنید که بی شباهت به اثر تولید شده توسط پلاتین نیست. بعد از چند دقیقه رنگ زرد به رنگ سبز- آبی در می آید. این رنگ سبز- آبی مشخصه پالادیوم است (4).

محلول تست کلرید قلع با نقره

محلول های نقره، مانند نیترات نقره، هیچ واکنش رنگی با محلول تست نشان نمی دهند. چیزی که هنگام مخلوط شدن دو محلول مشاهده خواهید کرد، رسوب سفید رنگ از کلرید نقره است (4).

شرکت اکسیرسازان نیک اندیش، تولید کننده و تامین کننده تخصصی مواد شیمیایی، جهت ارائه محصولات با کیفیت در خدمت شما می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.

منابع:

1. Spinola A, Pinto MS, Costa Neto C (1995) Fritz Feigl (1891–1971). The centennial of a researcher. Bull Hist Chem 17(18):31–39
2. Doménech-Carbó, M.T., Doménech-Carbó, A. Spot tests: past and present. ChemTexts 8, 4 (2022). https://doi.org/10.1007/s40828-021-00152-z
3. https://www.goldnscrap.com/post/stannous-chloride-test-for-gold-platinum-and-palladium-presence
4. Spot Tests in Inorganic Analysis, 6th Edition - November 12, 2012, Authors: F. Feigl, V. Anger Paperback ISBN: 9780444565129